Tagمهم سال

مروری بر مهم ترین رویدادهای صنعت ICT ایران در سال 95

مروری بر مهم ترین رویدادهای صنعت ICT ایران در سال 95

سال 95 با تمام اتفاقات تلخ و شیرینش به پایان رسید. در این سال صنعت تکنولوژی دنیا با رویدادهای بسیار مهمی همراه بود و بخش ICT کشورمان نیز از این قاعده جدا نبود و درست مانند هر حوزه دیگری دستخوش تحولات کوچک و بزرگ شد. ما نیز در دیجیاتو تلاش نمودیم تا هرآنچه در توان داریم به کار گیریم و رسالت خود را که همانا انتقال عاری از تعصب و خالی از کژتابی اطلاعات و اخبار است به انجام برسانیم.

در ادامه این مطلب مروری داشته ایم بر مهم ترین رویدادهای حوزه ICT کشور در سالی که گذشت و گلچینی از مهم ترین اخبار را برایتان گردآوری نمودیم. از شما دعوت می کنیم آن را از نظر بگذرانید. (در اینجا باید اشاره کنیم که این موارد برحسب درجه اهمیت و یا زمان وقوع اولویت بندی نشده اند).

1- راه اندازی شبکه ملی اطلاعات

شبکه ی ملی اطلاعات، شبکه‌ ای مبتنی بر IP به‌ همراه سوئیچ‌ ها، مسیریاب‌ ها و مراکز داده‌ در داخل کشور است؛ به گونه ای که درخواست‌ های دسترسی داخلی و اخذ اطلاعاتی که در مراکز داده ی داخلی نگهداری می‌ شوند از طریق خارج کشور مسیریابی نشود. به بیان ساده تر، در کنار دسترسی کاربران به اینترنت جهانی، دسترسی به محتوای داخلی با سرعت و کیفیت بهتر و هزینه ی کمترنیز برایشان امکان پذیر خواهد بود.

همانگونه که در خبرها خواندید فاز نخست شبکه ملی اطلاعات روز هفتم شهریورماه با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول ریاست جمهوری، دبیر عالی شورای فضای مجازی و مدیران بخش های دولتی و خصوصی .

فاز دوم شبکه ملی اطلاعات نیز در هجدهم بهمن ماه و با هدف تقویت زیرساخت های ارتباطی کشور، با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و دبیر شورای عالی فضای مجازی .

از اهداف اصلی فاز دوم این شبکه که با نام «رشد» شناخته می شود، می توان دسترسی به خدمات ویدیویی اچ دی داخلی با هزینه مقرون به صرفه در کلان شهر ها، کاهش هزینه ارائه محتوا و خدمات پهن باند داخلی در کشور، افزایش پوشش پهن باند ثابت و سیار در شهرهای بزرگ، و همچنین افزایش کیفیت دسترسی مشترکین را نام برد.

با افتتاح این فاز، متوسط سرعت دسترسی پهن باند ثابت کشور به 4 مگابیت بر ثانیه و متوسط پهن باند سیار نیز به 3 مگابیت بر ثانیه خواهد رسید.

2- اجرای طرح ترابردپذیری

براساس این طرح کاربران تلفن های همراه در داخل کشور می توانند بدون نیاز به تغییر شماره تلفن همراه خود، به سادگی اپراتور سرویس دهنده شان را تغییر داده و از خدمات اپراتوری دیگر بهره مند گردند.

اجرای طرح در کشور با حاشیه های زیادی همراه بود اما خوشبختانه بعد از وقفه های مکرر و طولانی، بالاخره در تاریخ 31 مردادماه و به صورت تجاری در آمد.

تا پیش از این مرحله، ترابردپذیری به شکل آزمایشی در قالب یک طرح ۴۰ روزه در دسترس کاربران بود و اجرای آزمایشی آن نیز از و اقدامات لازم برای اجرای آن از سال 1393 آغاز شد. طبق اعلام وزیر ارتباطات در این دوره 40 روزه (یعنی از 20 تیرماه 1395 تا 31 مردادماه)، بیش از سه هزار انتقال موفقیت آمیز از سوی کاربران صورت پذیرفت.

3- ورود سرمایه گذاران خارجی

در سالی که گذشت شرکت مخابرات ایران با یک کمپانی ایتالیایی تولید کننده ی تجهیزات مخابراتی به نام ایتاتل، یک شرکت کره ای به نام کی تی و قزاق تلکام قزاقستان موافقتنامه هایی را به .

همچنین به دنبال لغو تحریم های بین المللی و شکل گیری و تفاهم هسته ای لوزان، زمزمه های حضور برخی غولهای مطرح صنعت موبایل دنیا از جمله و در کشور بودیم و محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد که به منظور آشنا سازی اپراتورهای داخلی با شرکت های مخابراتی خارجی، کشورمان میزبان همایشی با نام خواهد بود که این همایش نیز بالاخره بعد از در تهران برگزار شد.

4- اجرای اینترنتی سرشماری نفوس و مسکن

سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 از سوم مهرماه آغاز شد و برخلاف سنوات قبلی، این آمارگیری در دو فاز اینترنتی و مراجعه حضوری انجام گرفت. با اینترنتی شدن فرایند مشارکت در سرشماری گام بسیار مهمی در راستای تحقق ایده دولت الکترونیک در کشور برداشته شد، ضمن آنکه از هزینه های انجام این فرایند به صورت حضوری و خانه و به خانه نیز به میزان زیادی کاسته شد.

طبق گفته رئیس مرکز آمار نیز بودجه ای معادل با 130 میلیارد تومان برای سرشماری نفوس و مسکن سال قبل در نظر گرفته شده بود که بخش عمده از آن صرف پرداخت هزینه های آمارگیری دستی می شود.

برای تشویق هم وطنان عزیزمان به مشارکت در این طرح نیز قرار شد به هر خانوار ایرانی که به صورت اینترنتی در سرشماری شرکت می کند دو گیگابایت اینترنت رایگان اهدا شود و در کنار آن به هزار نفر هم به قید قرعه هزار جایزه یک میلیون تومانی پرداخت شود.

فاز اینترنتی سرشماری در ابتدا بنا بود که تا تاریخ 27 مهرماه ادامه داشته باشد که در ادامه به خاطر همزمانی با تعطیلات عاشورا و تاسوعای حسینی سه روز دیگر تمدید شد. طبق اعلام علیرضا زاهدیان قائم مقام ستاد سرشماری نفوس و مسکن در فاز اینترنتی مشارکت کردند.

5- لو رفتن اطلاعات مشترکان ایرانسل

ماجرای به مدت ها قبل و فعالیت یک ربات تلگرامی به نام MTN Pro Bot باز می گشت که با استفاده از آن کاربران می توانستند با دادن شماره ی خط ایرانسل با پیش شماره های ۰۹۳۵-۰۹۳۶-۰۹۳۷-۰۹۳۸ و ۰۹۳۹، اطلاعات شخصی دارنده ی سیم کارت آن اعم از نام، آدرس و شماره تلفن محل سکونت وی را از ربات دریافت کنند.

خبر وجود این ربات به سرعت در تلگرام دست به دست شد تا اینکه مسئولان وزارت ارتباطات از آن مطلع شده و بالاخره مسدودش کردند.

لازم به ذکر است به نقل از خبرگزاری ها، حدود ۳ سال پیش که رسانه‌ ها خبر لو رفتن بخشی از اطلاعات دیتابیس اپراتور دوم تلفن همراه را منتشر کرده اند، حجم این اطلاعات در اخبار غیر رسمی حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیون مشترک عنوان شده بود که آن زمان با قیمتی حدود ۵ تا ۳۰ میلیون تومان به فروش می رسید.

در ادامه اما افشای این موضوع بازتاب های گسترده ای در محافل خبری داخل پیدا کرد و محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مجبور شد که توضیحاتش در مورد علت بروز این اتفاق را .

6- واگذاری سهام شرکت مخابرات

موضوع واگذاری سهام شرکت مخابرات به بخش خصوصی و خارج شدن آن از چتر حمایتی دولت چندین سالی می شد که مطرح شده بود، با  این حال در تاریخ 17 آبان ماه سال 1388، کنسرسیوم اعتماد مبین متشکل از سه شرکت گسترش الکترونیک مبین ایران، شهریار مهستان، و سرمایه گذاری توسعه اعتماد مبین در سازمان خصوصی سازی حاضر شد و با پرداخت وجه نقد 20 درصدی مخابرات معادل با 1600 میلیارد تومان بزرگ ترین معامله تاریخ بورس را .

به این ترتیب بلوک 50 درصد سهام مخابرات به علاوه یک سهم در اختیار کنسرسیوم مبین قرار گرفت و ملزم گردید که تا پایان وقت اداری دوشنبه هجدهم آبان ماه همان سال با پرداخت مبلغ مذکور این قرارداد را نهایی کند.

در بهار سال 94 سازمان خصوصی سازی با این استدلال که اعتماد مبین اقساط خود را پرداخت نکرده است قصد داشت به وکالت از سوی شرکت توسعه اعتماد مبین بلوک 4.78 درصدی سهام مخابرات را در بورس عرضه کند که این داستان با پرداخت اقساط معوق ختم به خیر شد.

در ادامه نیز زمزمه هایی در مورد فسخ کلی قرارداد و بازگرداندن سهام مخابرات به دولت به خاطر عدم پرداخت بدهی شرکت مبین مطرح شد که با ارسال نامه سازمان خصوصی سازی این مساله .

7- طرح رجیستری موبایل

زمزمه های اجرای طرح موسوم به رجیستری موبایل با هدف جلوگیری از قاچاق تلفن های همراه به داخل کشور مدتی است که قوت گرفته اما همچنان .

البته اشاره نماییم پیشتر سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرده بود که وزیر ارتباطات قول نیمسال اول سال 1396 را برای راه اندازی این طرح داده بود.

در هر صورت حرف آخرین در مورد طرح رجیستری از زبان محمود واعظی مطرح شد. او در جریان نشستی که بهمن ماه با حضور رئیس اتاق بازرگانی ایران و فعالان اقتصادی برگزار شد : این طرح در گذشته 2 بار با شکست مواجه شد، اما ما کار را به صورت عمیق و جدی شروع کرده‌ایم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بیان داشت: برای این منظور هماهنگی خوبی با وزارت صنعت،‌ معدن و ستاد مبارزه با کالای قاچاق و ارز انجام شده و تقریبا مقدمات آن فراهم است و برای خریداری تجهیزات نیز مناقصه گذاشته شده.

وی با تاکید بر اینکه طرح رجیستری تلفن های همراه باید به گونه‌ ای انجام شود که مزاحمتی برای فروشندگان و مصرف‌کنندگان به وجود نیاورد، گفت: این کار فنی است اما با توجه به اقدامات انجام شده فکر می‌کنیم که عملیاتی سازی آن تیر ماه سال آینده صورت بگیرد.

8- قطع سیم کارت های بی هویت

ساماندهی به سیم کارت های بی هویت در کشور نخستین بار به صورت جدی از ابتدای دی ماه سال قبل مطرح گردید و به دنبال آن سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی کشور اعلام کرد که 6 میلیون و 300 هزار سیم کارت با هویت ناقص در شبکه موبایل کشور وجود دارند که بعد از انتشار اخطاریه ها و بیانیه های خبری مختلف، هویت سه میلیون و صد هزار نفر از آنها محرز شد.

در ادامه ارتباط حدود یک میلیون و 800 هزار عدد از سیم کارت های باقی مانده به صورت دو طرفه قطع شد و یک میلیون و 300 هزار مورد دیگر نیز بعد از بازه زمانی حدودا یک ماهه به این گروه پیوستند.

البته در ابتدا گفته شده بود که امتیاز مالکین این سیم کارت ها نیز بعد از گذشت یک مهلت معین سلب می شود که در ادامه معاون سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی خبر داد مالکین این سیم کارت ها می توانند با مراجعه به دفاتر مربوطه و تکمیل اطلاعات دوباره سیم کارت های خود را .

The post appeared first on .

مروری بر مهم ترین رویدادهای صنعت ICT ایران در سال 95

2020 مهم ترین سال برای اکتشاف در مریخ؛ مروری بر برنامه های فضایی این سال

2020 مهم ترین سال برای اکتشاف در مریخ؛ مروری بر برنامه های فضایی این سال

2020 قرار است که سال خوبی برای اکتشاف مریخ باشد؛ ایالات متحده آمریکا، چین، امارات متحده عربی، اروپا و روسیه همگی ماموریت هایی را برای سفر به مریخ دارند که طبق برنامه ریزی های صورت گرفته یا به احتمال زیاد در این سال صورت می گیرند.

در طول تاریخ، 40 ماموریت مختلف به سیاره سرخ صورت گرفته که از این میان برخی با شکست روبرو شده اند و برخی دیگر نیز بعد از دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده متوقف گردیدند. در حال حاضر دو ربات سطح این سیاره را مورد پیماش قرار می دهند و پنج مدارگرد نیز در فاز عملیاتی هستند و به دور آن می گردند.

کاوشگرهای مریخ پیمای ناسا

تا به امروز تمامی ماموریت های موفقیت آمیز به مریخ برای تنها چهار موجودیت و نهاد صورت گرفته اند: ناسا، جماهیر شوروی، آژانس فضایی اروپا و سازمان تحقیقات فضایی هند. ژاپن و چین البته تلاش هایی داشته اند اما با شکست روبرو شده اند.

امارات متحده عربی و چین حالا امیدوارند که ظرف یک بازه زمانی 5 ساله به جمع دولت هایی بپیوندند که با موفقیت اکتشافات فضایی خود در مریخ را به انجام رسانده اند، این در حالی است که ناسا و آژانس فضایی اروپا ماموریت های جاه طلبانه ای را در ذهن دارند و می خواهند توانمندی هایشان در اکتشاف مریخ را بیش از پیش توسعه دهند.

اما چرا همه این دولت ها و سازمان ها سال 2020 را برای انجام ماموریت های مریخی خود تعیین کرده اند؟ این تصمیمات تا حدودی استراتژیک است و اندکی هم شاید تصادفی باشد.

طبق اعلام دانشمندان هر 26 ماه یک بار مریخ در بهترین موقعیت مناسب نسبت به زمین قرار می گیرد (یعنی وقتی که برای سفر میان این دو سیاره به کمترین میزان انرژی نیاز باشد) و اولین بازه زمانی نیز بین ماه های جولای تا آگست سال 2020 است و این یعنی دقیقا همان وقتی که قرار است این ماموریت ها انجام شوند.

البته همه این ماموریت ها در اوایل سال 2018 یا اواخر سال 2022 نیز امکان پذیرند اما ظاهرا در سال 2020 است که بودجه مورد نیاز برای انجام چنین سفرهایی تامین می شود و پیشرفت های لازم در زمینه تجهیزات و امکانات فضانوردی اتفاق می افتند.

ایالات متحده آمریکا

کاوشگر Mars 2020 و ابزارهای علمی در نظر گرفته شده برای آن

هر دو کاوشگری که در حال حاضر روی سطح مریخ فعالیت می کنند به ناسا تعلق دارند. سه مدارگردی هم که به دور سیاره سرخ می گردند تحت تملک همین سازمان هستند. بد نیست بدانید که هم اکنون ماموریتی با مقیاس کوچک تر به نام InSight Iander برای سال 2018 میلادی برنامه ریزی شده است اما کاوشگر بعدی ناسا که ارزشی برابر با 1.9 میلیارد دلار دارد در سال 2020 عازم این سیاره می شود.

طراحی این کاوشگر که Mars 2020 نام دارد عموما برپایه طرح کاوشگر کنجکاوی قرار دارد؛ یکی از ربات های به شدت موقفی که هنوز هم روی مریخ قرار دارد.

کاوشگر مورد بحث قرار است که از سیستم فرود کنجکاوی و همچنین طرح شاسی آن بهره بگیرد اما مجموعه جدیدی از هفت ابزار و سخت افزار به روز شده را روی خود حمل خواهد کرد.

هدف از ارسال Mars 2020 به سطح مریخ درست مانند کاوشگرهای قبلی ارزیابی سکونت پذیر بودن محیط مریخ است و قرار شده که این ربات مستقیما به دنبال علائم حیات کهن روی این سیاره بگردد.

این دستگاه به یک دریل معدنی مجهز شده و از سوخت هسته ای تغذیه می کند و می تواند نمونه های صخره ای روی مریخ را جمع آوری کرده و در خود ذخیره نماید. هدف ناسا این است که عاقبت یک ماموریت بازگشت را نمونه سازی نماید تا از این طریق نمونه های گردآوری شده از روی مریخ را به زمین بازگردانده و مورد آزمایش قرار دهد. احتمال دیگر این است که فضانوردان آتی این نمونه ها را جمع آوری کرده و آنها را به زمین باز گردانند.

چارلز بولدن از مدیران ارشد ناسا در این باره گفت:

سال آینده در نظر داریم سطح نشین InSight را برای مطالعه در مورد هسته این سیاره به سمت آن گسیل دهیم و در سال 2020 نیز یک کاوشگر تازه به نام Mars 2020 را به سطح مریخ می فرستیم که در واقع بر پایه موفقیت های کاوشگر کنجکاوی ساخته شده و سفر انسان به سیاره سرخ را سرعت می بخشد و برای نخستین بار کار نمونه گیری برای بازارسال به زمین را انجام می دهد.

کاوشگر Mars 2020 قرار است که در ماه جولای سال 2020 عازم مریخ شود.

چین

در سال های اخیر چین فعالیت های اکتشافاتی خود را روی ماه متمرکز نموده و برای نخستین بار ظرف 37 سال گذشته، فرود نرمی را با استفاده از Chang’e 3 روی این قمر انجام داد و عکس هایی با رنگ های واقعی را از سطح آن برای زمین مخابره کرد. قرار است که این فضاپیما ماموریتی هم به نیمه کشف نشده یا اصطلاحا تاریک ماه در سال 2018 داشته باشد.

با این همه، چین مصمم است که تا سال 2020 میلادی کاوشگر خود را روی سیاره سرخ مستقر کرده باشد. اواخر سال گذشته میلادی، این کشور مدل تازه ای از کاوشگر خود را با ابعادی که یک سوم مدل اولیه اش بود رونمایی کرد.

این فضاپیما از دو بخش اصلی تشکیل شده است: یک مدارگرد و یک کاوشگر. چین با قرار دادن مدارگرد خود در اطراف سیاره سرخ می تواند راه ارتباطی مطمئنی را با سطح نشین خود پیدا کند.

هند، آژانس فضایی اروپا و ناسا نیز هم اکنون مدارگردهایی را در اطراف مریخ دارند اما همکاری آنها با دولت های دیگر با اهداف ارتباطی، کاری خطرپذیر است و ارتباط آن مدارگردها با زمین نیز فعلا امکان پذیر نیست. از همین رو، کشورهایی مانند چین تلاش دارند تا مدارگردهای خود را داشته باشند.

هدف اولیه چین از انجام نخستین ماموریت آن در مریخ این است که امکان کنترل از راه دور مدار گرد خود، فرود نرم یک کاوشگر روی سیاره سرخ و همچنین حفظ ارتباط با آن دو را به دست آورد.

امارات متحده عربی

سازمان فضایی امارات متحده عربی که تنها دو سال از عمر آن می گذرد در نظر دارد نخستین ماموریت خود به مریخ را در سال 2020 میلادی و با استفاده از کاوشگری به نام Hope به انجام برساند. ویدئویی که در ادامه خواهید دید به توضیحات تیم سازنده Hope اختصاص دارد که از برنامه های خود برای ایجاد نخستین تصویر واقعی از جو مریخ می گویند و قصد دارند نخستین پژوهش تاریخی روی جو مریخ را انجام دهند.

جدول زمانی مربوط به این ماموریت سال 2020 را نشان می دهد و فضاپیمای اماراتی ظاهرا قرار است که عنوان نخستین در جهان عرب را به خود اختصاص دهد. طبق برنامه ریزی های صورت گرفته، فضاپیمای مارس بعد از یک سفر 9 ماهه در سال 2021 به سطح مریخ می رسد و این سال اهمیت ویژه ای برای امارات دارد زیرا همزمان خواهد شد با سالگرد 50 سالگی تاسیس این کشور.

شیخ محمد بن راشد معاون ریاست جمهوری امارات در این باره گفته است:

علیرغم تمامی تنش ها و درگیری هایی که در خاور میانه وجود دارد ما امروز ثابت کرده ایم که عرب ها تا چه اندازه می توانند در آینده بشریت نقش داشته باشند و این را با دستاوردهای خود به نمایش گذاشته ایم.

البته این ماموریت تماما توسط یک تیم اماراتی مدیریت می شود اما قرار شده که داده های دریافتی از Hope با بیش از 200 دانشگاه و موسسه تحقیقاتی در سرتاسر دنیا به اشتراک گذاشته شود.

خلیفه بن زاید آل نهیان رئیس دولت امارات متحده عربی هم در این باره گفته است:

ما امیدواریم که امارات متحده عربی تا سال 2021 در میان برترین کشورهای فعال در صنعت فضانوری قرار بگیرد.

اروپا و روسیه

تصویر سازی از کاوشگر اگزومارس

در نهایت اروپا نیز تصمیم دارد که در سال 2020 میلادی ماموریتی اختصاصی به مریخ را انجام دهد. در جریان این ماموریت که ExoMars Phase 2 نام دارد قرار شده کاوشگری که برای انجام فعالیت های زیست شناسی طراحی گردیده به کاوش روی این سیاره بپردازد.

در این ماموریت همچنین از یک پلتفرم سطحی روسی نیز که از محوطه فرود تصویربرداری می کند، استفاده می گردد. این پلتفرم همچنین قادر است الگوسازی های دراز مدت جوی و همچنین بررسی های اتمسفری را روی این سیاره به انجام برساند.

جدول زمانبدی آغاز ماموریت ExoMars Phase 2 سال 2018 را نشان می دهد اما به خاطر مشکلاتی که در زمینه تامین بودجه و مسائل فنی وجود داشته پیشنهاداتی برای به تعویق انداختن زمان ماموریت به سال 2020 مطرح گردیده است.

متاسفانه همانطور که پیشتر گفتیم در ماموریت های مریخی، چنانچه پروژه چندماهی عقب بیافتد نمی توان انجام ماموریت را به چند ماه بعد موکول کرد. از دست دادن بازه زمانی دو ماهه برای انجام ماموریت بدان معناست که سازمان های فضایی و دولت ها باید برنامه های خود را برای 26 ماه به تعویق بیاندازند.

اگر در خبرها خوانده باشید می دانید که فاز نخست ماموریت ExoMars اروپا اوایل همین ماه کلید خورد و در واقع شامل یک مدارگرد و سطح نشین می شد. این مدارگرد قرار است که علاوه بر تحلیل جو مریخ، نقش نوعی راهکار ارتباطی با کاوشگر و سطح نشین را ایفا نماید.

Phase 1 در اکتبر امسال روی سطح مریخ فرود می آید و قرار شده که Phase 2 نیز یک کاوشگر را روی سطح این سیاره فرود بیاورد که در واقع چالش برانگیزترین کار پیش روی تیم رباتیک ExoMars است.

این کاوشگر به محض فرود پلتفرم سطحی روسی را ترک کرده و به بخش های مختلف سیاره سرخ سفر می کند. کاوشگر اروپا علاوه بر اثبات توانمندی های رباتیک خود به ابزارهای علمی مختلفی از جمله یک دریل مجهز گردیده است که به لطف آنها باید تحقیقات زیستی خود را انجام دهد.

اگر همه این اتفاقات طبق برنامه پیش بروند 2020 سال بزرگی برای ماموریت های گران قیمت فضایی خواهد بود. 6 تا 9 ماه بعد از پنجره زمانی یاد شده در این سال، مریخ نیز شاهد حضور خیل عظیم مدارگردها، سطح نشین ها و کاوشگرهای متعلق به 5 موجودیت مطرح در حوزه علوم فضایی خواهد بود.

The post appeared first on .

2020 مهم ترین سال برای اکتشاف در مریخ؛ مروری بر برنامه های فضایی این سال

(image)

2020 قرار است که سال خوبی برای اکتشاف مریخ باشد؛ ایالات متحده آمریکا، چین، امارات متحده عربی، اروپا و روسیه همگی ماموریت هایی را برای سفر به مریخ دارند که طبق برنامه ریزی های صورت گرفته یا به احتمال زیاد در این سال صورت می گیرند.

در طول تاریخ، 40 ماموریت مختلف به سیاره سرخ صورت گرفته که از این میان برخی با شکست روبرو شده اند و برخی دیگر نیز بعد از دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده متوقف گردیدند. در حال حاضر دو ربات سطح این سیاره را مورد پیماش قرار می دهند و پنج مدارگرد نیز در فاز عملیاتی هستند و به دور آن می گردند.

کاوشگرهای مریخ پیمای ناسا

تا به امروز تمامی ماموریت های موفقیت آمیز به مریخ برای تنها چهار موجودیت و نهاد صورت گرفته اند: ناسا، جماهیر شوروی، آژانس فضایی اروپا و سازمان تحقیقات فضایی هند. ژاپن و چین البته تلاش هایی داشته اند اما با شکست روبرو شده اند.

امارات متحده عربی و چین حالا امیدوارند که ظرف یک بازه زمانی 5 ساله به جمع دولت هایی بپیوندند که با موفقیت اکتشافات فضایی خود در مریخ را به انجام رسانده اند، این در حالی است که ناسا و آژانس فضایی اروپا ماموریت های جاه طلبانه ای را در ذهن دارند و می خواهند توانمندی هایشان در اکتشاف مریخ را بیش از پیش توسعه دهند.

اما چرا همه این دولت ها و سازمان ها سال 2020 را برای انجام ماموریت های مریخی خود تعیین کرده اند؟ این تصمیمات تا حدودی استراتژیک است و اندکی هم شاید تصادفی باشد.

طبق اعلام دانشمندان هر 26 ماه یک بار مریخ در بهترین موقعیت مناسب نسبت به زمین قرار می گیرد (یعنی وقتی که برای سفر میان این دو سیاره به کمترین میزان انرژی نیاز باشد) و اولین بازه زمانی نیز بین ماه های جولای تا آگست سال 2020 است و این یعنی دقیقا همان وقتی که قرار است این ماموریت ها انجام شوند.

البته همه این ماموریت ها در اوایل سال 2018 یا اواخر سال 2022 نیز امکان پذیرند اما ظاهرا در سال 2020 است که بودجه مورد نیاز برای انجام چنین سفرهایی تامین می شود و پیشرفت های لازم در زمینه تجهیزات و امکانات فضانوردی اتفاق می افتند.

ایالات متحده آمریکا

کاوشگر Mars 2020 و ابزارهای علمی در نظر گرفته شده برای آن

هر دو کاوشگری که در حال حاضر روی سطح مریخ فعالیت می کنند به ناسا تعلق دارند. سه مدارگردی هم که به دور سیاره سرخ می گردند تحت تملک همین سازمان هستند. بد نیست بدانید که هم اکنون ماموریتی با مقیاس کوچک تر به نام InSight Iander برای سال 2018 میلادی برنامه ریزی شده است اما کاوشگر بعدی ناسا که ارزشی برابر با 1.9 میلیارد دلار دارد در سال 2020 عازم این سیاره می شود.

طراحی این کاوشگر که Mars 2020 نام دارد عموما برپایه طرح کاوشگر کنجکاوی قرار دارد؛ یکی از ربات های به شدت موقفی که هنوز هم روی مریخ قرار دارد.

کاوشگر مورد بحث قرار است که از سیستم فرود کنجکاوی و همچنین طرح شاسی آن بهره بگیرد اما مجموعه جدیدی از هفت ابزار و سخت افزار به روز شده را روی خود حمل خواهد کرد.

هدف از ارسال Mars 2020 به سطح مریخ درست مانند کاوشگرهای قبلی ارزیابی سکونت پذیر بودن محیط مریخ است و قرار شده که این ربات مستقیما به دنبال علائم حیات کهن روی این سیاره بگردد.

این دستگاه به یک دریل معدنی مجهز شده و از سوخت هسته ای تغذیه می کند و می تواند نمونه های صخره ای روی مریخ را جمع آوری کرده و در خود ذخیره نماید. هدف ناسا این است که عاقبت یک ماموریت بازگشت را نمونه سازی نماید تا از این طریق نمونه های گردآوری شده از روی مریخ را به زمین بازگردانده و مورد آزمایش قرار دهد. احتمال دیگر این است که فضانوردان آتی این نمونه ها را جمع آوری کرده و آنها را به زمین باز گردانند.

چارلز بولدن از مدیران ارشد ناسا در این باره گفت:

سال آینده در نظر داریم سطح نشین InSight را برای مطالعه در مورد هسته این سیاره به سمت آن گسیل دهیم و در سال 2020 نیز یک کاوشگر تازه به نام Mars 2020 را به سطح مریخ می فرستیم که در واقع بر پایه موفقیت های کاوشگر کنجکاوی ساخته شده و سفر انسان به سیاره سرخ را سرعت می بخشد و برای نخستین بار کار نمونه گیری برای بازارسال به زمین را انجام می دهد.

کاوشگر Mars 2020 قرار است که در ماه جولای سال 2020 عازم مریخ شود.

چین

در سال های اخیر چین فعالیت های اکتشافاتی خود را روی ماه متمرکز نموده و برای نخستین بار ظرف 37 سال گذشته، فرود نرمی را با استفاده از Chang’e 3 روی این قمر انجام داد و عکس هایی با رنگ های واقعی را از سطح آن برای زمین مخابره کرد. قرار است که این فضاپیما ماموریتی هم به نیمه کشف نشده یا اصطلاحا تاریک ماه در سال 2018 داشته باشد.

با این همه، چین مصمم است که تا سال 2020 میلادی کاوشگر خود را روی سیاره سرخ مستقر کرده باشد. اواخر سال گذشته میلادی، این کشور مدل تازه ای از کاوشگر خود را با ابعادی که یک سوم مدل اولیه اش بود رونمایی کرد.

این فضاپیما از دو بخش اصلی تشکیل شده است: یک مدارگرد و یک کاوشگر. چین با قرار دادن مدارگرد خود در اطراف سیاره سرخ می تواند راه ارتباطی مطمئنی را با سطح نشین خود پیدا کند.

هند، آژانس فضایی اروپا و ناسا نیز هم اکنون مدارگردهایی را در اطراف مریخ دارند اما همکاری آنها با دولت های دیگر با اهداف ارتباطی، کاری خطرپذیر است و ارتباط آن مدارگردها با زمین نیز فعلا امکان پذیر نیست. از همین رو، کشورهایی مانند چین تلاش دارند تا مدارگردهای خود را داشته باشند.

هدف اولیه چین از انجام نخستین ماموریت آن در مریخ این است که امکان کنترل از راه دور مدار گرد خود، فرود نرم یک کاوشگر روی سیاره سرخ و همچنین حفظ ارتباط با آن دو را به دست آورد.

امارات متحده عربی

سازمان فضایی امارات متحده عربی که تنها دو سال از عمر آن می گذرد در نظر دارد نخستین ماموریت خود به مریخ را در سال 2020 میلادی و با استفاده از کاوشگری به نام Hope به انجام برساند. ویدئویی که در ادامه خواهید دید به توضیحات تیم سازنده Hope اختصاص دارد که از برنامه های خود برای ایجاد نخستین تصویر واقعی از جو مریخ می گویند و قصد دارند نخستین پژوهش تاریخی روی جو مریخ را انجام دهند.

جدول زمانی مربوط به این ماموریت سال 2020 را نشان می دهد و فضاپیمای اماراتی ظاهرا قرار است که عنوان نخستین در جهان عرب را به خود اختصاص دهد. طبق برنامه ریزی های صورت گرفته، فضاپیمای مارس بعد از یک سفر 9 ماهه در سال 2021 به سطح مریخ می رسد و این سال اهمیت ویژه ای برای امارات دارد زیرا همزمان خواهد شد با سالگرد 50 سالگی تاسیس این کشور.

شیخ محمد بن راشد معاون ریاست جمهوری امارات در این باره گفته است:

علیرغم تمامی تنش ها و درگیری هایی که در خاور میانه وجود دارد ما امروز ثابت کرده ایم که عرب ها تا چه اندازه می توانند در آینده بشریت نقش داشته باشند و این را با دستاوردهای خود به نمایش گذاشته ایم.

البته این ماموریت تماما توسط یک تیم اماراتی مدیریت می شود اما قرار شده که داده های دریافتی از Hope با بیش از 200 دانشگاه و موسسه تحقیقاتی در سرتاسر دنیا به اشتراک گذاشته شود.

خلیفه بن زاید آل نهیان رئیس دولت امارات متحده عربی هم در این باره گفته است:

ما امیدواریم که امارات متحده عربی تا سال 2021 در میان برترین کشورهای فعال در صنعت فضانوری قرار بگیرد.

اروپا و روسیه

تصویر سازی از کاوشگر اگزومارس

در نهایت اروپا نیز تصمیم دارد که در سال 2020 میلادی ماموریتی اختصاصی به مریخ را انجام دهد. در جریان این ماموریت که ExoMars Phase 2 نام دارد قرار شده کاوشگری که برای انجام فعالیت های زیست شناسی طراحی گردیده به کاوش روی این سیاره بپردازد.

در این ماموریت همچنین از یک پلتفرم سطحی روسی نیز که از محوطه فرود تصویربرداری می کند، استفاده می گردد. این پلتفرم همچنین قادر است الگوسازی های دراز مدت جوی و همچنین بررسی های اتمسفری را روی این سیاره به انجام برساند.

جدول زمانبدی آغاز ماموریت ExoMars Phase 2 سال 2018 را نشان می دهد اما به خاطر مشکلاتی که در زمینه تامین بودجه و مسائل فنی وجود داشته پیشنهاداتی برای به تعویق انداختن زمان ماموریت به سال 2020 مطرح گردیده است.

متاسفانه همانطور که پیشتر گفتیم در ماموریت های مریخی، چنانچه پروژه چندماهی عقب بیافتد نمی توان انجام ماموریت را به چند ماه بعد موکول کرد. از دست دادن بازه زمانی دو ماهه برای انجام ماموریت بدان معناست که سازمان های فضایی و دولت ها باید برنامه های خود را برای 26 ماه به تعویق بیاندازند.

اگر در خبرها خوانده باشید می دانید که فاز نخست ماموریت ExoMars اروپا اوایل همین ماه کلید خورد و در واقع شامل یک مدارگرد و سطح نشین می شد. این مدارگرد قرار است که علاوه بر تحلیل جو مریخ، نقش نوعی راهکار ارتباطی با کاوشگر و سطح نشین را ایفا نماید.

Phase 1 در اکتبر امسال روی سطح مریخ فرود می آید و قرار شده که Phase 2 نیز یک کاوشگر را روی سطح این سیاره فرود بیاورد که در واقع چالش برانگیزترین کار پیش روی تیم رباتیک ExoMars است.

این کاوشگر به محض فرود پلتفرم سطحی روسی را ترک کرده و به بخش های مختلف سیاره سرخ سفر می کند. کاوشگر اروپا علاوه بر اثبات توانمندی های رباتیک خود به ابزارهای علمی مختلفی از جمله یک دریل مجهز گردیده است که به لطف آنها باید تحقیقات زیستی خود را انجام دهد.

اگر همه این اتفاقات طبق برنامه پیش بروند 2020 سال بزرگی برای ماموریت های گران قیمت فضایی خواهد بود. 6 تا 9 ماه بعد از پنجره زمانی یاد شده در این سال، مریخ نیز شاهد حضور خیل عظیم مدارگردها، سطح نشین ها و کاوشگرهای متعلق به 5 موجودیت مطرح در حوزه علوم فضایی خواهد بود.

The post appeared first on .

2020 مهم ترین سال برای اکتشاف در مریخ؛ مروری بر برنامه های فضایی این سال