در باب نبرد های مجازی؛ بازی های ویدیویی و تداعی دنیای سرد و بی رحم جنگ

فروردین 1394، چند ماه قبل از آنکه بازی «This War of Mine» رسماً منتشر شود، توسعه دهندگان استودیو 11 Bit مشغول بررسی پتانسیل های موجود برای جمع بندی داستان شهروندانی بودند که برای بقا در شهری جنگ زده تلاش می کردند.

«ووشچ ستلاک» یکی از نویسنده ها پیشنهاد داد یکی از کشورهای همسایه در جنگ دخالت کرده و نیروهایش را برای کنترل مناطق تضعیف شده ی آن ملت ارسال می نماید.

یک ماه بعد در دنیای واقعی پرچمداران ارتش روسیه (که به مردان کوچک سبزپوش مشهور هستند) به منطقه شرقی کشور اوکراین دخول کردند. ستلاک در این رابطه می گوید: «باورنکردنی بود؛ ما چیزی را در ذهنمان پرورش می دادیم که واقعاً اتفاق افتاد».

بلافاصله بعد از این رخداد اهالی استودیو 11 Bit علیه آن پایان مد نظر رای دادند؛ چرا که به گفته خود ستلاک نمی خواستند تصور شود بازی جدیدشان بر اساس یک جنگ خاص بنا شده است.

بنابراین بازی دیس وار آو ماین (که نامزد جایزه بهترین طراحی سال 2016 نیز شد) از شهری خیالی به نام «پوگورن، گرازناویا» استفاده کرد تا حکایتی از حال و هوای زندگی شهروندان عادی در یک جنگ مدرن را روایت کند.

این بازی یک ماجرای جنگی بدون تیراندازی است؛ جایی که بقا زیر آتش گلوله به عنوان فاکتور اصلی شمرده می شود و بیشتر به وضعیت نابسامان مردم عادی و حکایاتی که از این سو و آن سو در مورد پناهجویان و مهاجران می شنویم ارتباط دارد.

«ماسیج سولکی» یکی از طراحان دیس وار آو ماین و رهبر ارشد توسعه بسته افزایشی مرتبط با کودکان جنگِ بازی می گوید: «ما نمی خواستیم فضای بازی مان را محصور به یک شهر خاص و یک سال خاص کنیم. در نتیجه تلاش کردیم نمایی کلی و آشنا طراحی نماییم؛ کوچه های کوچک و بزرگ، بازارچه های پیچ در پیچ، بلوک های ساختمانی آجری. برخی از سازه ها به گونه ای اضافه شدند که شمایلی مشابه با مناطق شرقی اروپا را تداعی نمایند».

پوگورن بیشتر بر اساس جنگ ها و درگیری های رخ داده در مناطق نزدیک به کشور مادرِ استودیو 11 Bit یعنی «لهستان» ساخته شده است. محاصره سارایوو (بوسنی و هرزگووین، 1992 تا 1995)، نبرد گرازنی (چچنی، 1999)، قیام ورشو (لهستان، 1944)، و محاصره لنینگراد (روسیه، 1941 تا 1944).

اما با این حال به سادگی می توان ارتباطاتی میان بازی و درگیری های منطقه ای جاری در جهان فعلی را نیز مشاهده کرد. درست مانند جنگ حلب که همان سال عرضه دیس وار آو ماین شروع شد و شهر با معضلاتی مانند نبود آب نوشیدنی جاری و رواج بیماری های واگیردار همراه بود و از طرفی با دریافت حمایت ارگان های بین المللی نیز مخالفت می کرد.

یکی از ارکان مشابه و واضح فضای این بازی، حال و هوای شهری است. «پاول میخوفسکی» یکی دیگر از نویسندگان دیس وار آو ماین می گوید »جنگ های مدرن این چنین هستند؛ دیگر شهروندان به جنگل ها پناه نمی برند، چراکه معنای زندگی خود را حفظ خاک منطقه خود می دانند».

ستلاک در همین رابطه تشریح می کند: «ما می خواستیم نشان دهیم چگونه مناطق معمولی و شهری در زمان جنگ تغییر می کنند. مناطق شناخته شده و ایمن به تله های هولناکی از مرگ تبدیل می شوند؛ همانطور که یکی از خیابان های کوچک سارایوو در آن دوران به دالان اسنایپر شهرت پیدا کرد».

چند منطقه مانند بازار بزرگ و پوشش داده نشده ممکن است وضعیت های مختلف و متنوعی را تجربه کنند. «در یک صحنه به نظر یک بازار معمولی و زنده است، اما در سکانسی دیگر همچون منطقه ای خالی از سکنه به نظر می رسد، چرا که زیر آتش گلوله اسنایپرها قرار گرفته است. یک کلیسا می تواند محلی ایمن برای پناهندگان باشد، اما ممکن است روزی توسط راهزنان نیز قُرُق شود».

غذا در دیس وار آو ماین به سختی پیدا می شود و اگر گروه کوچک شهروندیِ شما نتواند به اندازه کافی از ساختمان های رها شده آذوقه جمع آوری کند، احتمالاً می بایست دست به دزدی بزند، با همسایه ها داد و ستد نماید، یا حتی موقتاً از موش ها تغذیه کند.

هر شب می توانید یکی از بازماندگان را برای جستجو و کنکاش در مناطق مختلفی بفرستید که شرایط متنوعی در زمینه امنیت و دسترسی دارند؛ از بلوک های سازه مخروبه گرفته تا یک سوپرمارکت سالم و یا یک بیمارستان نصفه و نیمه.

در حین توسعه بازی، استودیو 11 Bit بازخوردی از سوی مردی به نام «اِمیر سریموویچ» دریافت کرد که محاصره سارایوو را در زمان خردسالی تجربه کرده بود و حتی بازی مستقل خودش را در این زمینه ساخته بود. در سوی مقابل یکی دیگر از بازماندگان جنگ از دیدگاه بدبینانه به انسان ها در دیس وار آو ماین را به انتقاد گرفته بود.

ستلاک در این رابطه اشاره می کند که در دوران محاصره سارایوو همچنان دولتی مستحکم بر منطقه حکم فرمایی می کرد، در نتیجه جامعه به تباهی و فساد کشیده نشد؛ منتقدان بازی هم تصور می کنند دیس وار آو ماین در واقع نسخه ای تشدید شده از ماجرای سارایووو است، در حالی که تحقیقات 11 Bit از شرایط خیلی بدتر و ناگوارتری از تجربیات آنها، مانند «آدم خواری» در دوره محاصره لنینگراد نیز حکایت می کنند.

ستلاک مدعی است «پروژه ما با حجم گسترده ای از مطالعه و تحقیق همراه بوده است. گاهی اوقات من از تیم می خواستم که برای مدت کوتاهی دست از کار بکشند، چون همگی نزدیک بود دچار افسردگی شویم. مهم نبود من چه فکری می کردم، اما ضمن یافتن نمونه هایی از رنج های دردناک وارد آمده در مناطق جنگی، واقعاً نمی توانستیم برخی از آنها را وارد یک بازی ویدیویی کنیم».

با وجود اصرار توسعه دهندگان بر دور ماندن خط داستانی از سیاست («ما بازی ساز هستیم، نه سیاست مدار؛ امیدوارم این مسئله همیشه به همین منوال باقی بماند»)، میخوفسکی دیس وار آو ماین را به عنوان «پیامی ضد جنگ» تعریف می کند، هرچند که مطمئن نیست این توصیف از تاریخ کشورش ناشی گردیده باشد.

»از طرفی می دانیم که ما در واقع نوه ها و نتیجه های بازماندگان آن جنگ ها هستیم. از سوی دیگر ما اهالی حساسی هستیم و امیدواریم مردم احساساتی دیگری نیز در دنیا وجود داشته باشند».

توسعه دهندگان این بازی می خواهند دیس وار آو ماین در دنیا تاثیرگذار باشد و مباحث جدی و بزرگی را روی میز بیاورد. میخوفسکی می گوید «بازی های ویدیویی این روزها رشد کرده اند»، مانند بازی «Papers Please» که دنیای یک افسر مهاجر را در کشور کمونیست و خیالی آرستوژکا تداعی می کند.

سولکی معتقد است «بازی های ویدیویی یک برتری واضح نسبت به فیلم های سینمایی و کتاب ها دارند. چرا که بازی ها دیدگاه مورد نظر راوی را از دید خود آن مردم نمایش می دهند». او معتقد است این بازی نگاهی از وضعیت فعلی پناهجویان دنیا را تداعی می کند، هرچند که از داستان های قرن گذشته سخن می گوید.

دیس وار آو ماین از کمپ ها و مصائب پناهندگان نیز داستان هایی روایت می کند، اما سولکی تصور می کند «ماجراهای پناهجویان در دهه 90 میلادی یا قبل تر کمی متفاوت تر از وضعیت بازماندگان جنگ های فعلی هستند».

همانطور که گستره پرسش ها و چگونگی شناخت دنیای پیرامون یک «غیر مبارز» در درگیری های امروزی بی پایان به نظر می رسد، ستلاک بر این باور است که بازیِ آنها به دنیای مدرن نیز مرتبط است.

«مردمی که در مناطق جنگی گرفتار شده اند، مبرا از زمان و مکان رنج می کشند؛ و در تمام جوامع غیر قابل اتکا و متزلزلی که هر لحظه ممکن است با فروپاشی و مرگ روبرو شوند، مردمی وجود دارند که سرنوشتشان به حجم اختلافات و نرخ بی رحمی مردان مسلح وابسته است».

«به نظر من مهم ترین درسی که از تحقیقات و توسعه بازی دیس وار آو ماین دریافتیم، تایید دانش و روایات جنگی است که در تاریخ هر خانواده ی لهستانی ریشه دوانده است: جنگ بیش از همه روی دوش های افرادی قرار خواهد داشت که کمتر از سایرین روی نتیجه نهایی آن اثر می گذارند».

در بخش کنسول و بازی دیجیاتو بخوانید

The post appeared first on .

در باب نبرد های مجازی؛ بازی های ویدیویی و تداعی دنیای سرد و بی رحم جنگ